İstanbul’un Su Kemerleri

Tarih boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan İstanbul, eşine az rastlanır zenginlikte bir tarihi birikime ve kültürel çeşitliliğe sahiptir. Hemen her köşesi bir İstanbullu için bile keşfedilmeyi bekleyen anıt ve yapılarla doludur. Bunların içinde belki en az bilineni ama İstanbul’un güzelliğine güzellik katan su kemerleridir. 2000 yıllık zengin bir su tarihine sahip İstanbul’un bu gizli hazinelerini biraz daha yakından tanımaya ne dersiniz?

• Bozdoğan (Valens) Kemeri
Aslında hepimizin hemen her gün gördüğü ama çoğumuzun ismini bile bilmediği Aksaray’dan Unkapanı’na giden yol üzerinde bütün ihtişamı ile uzanan Bozdoğan Kemeri, sadece İstanbul’un değil, Orta Çağ’dan günümüze yaşayan en eski kemerleri arasındadır. 4 yüzyılda 368-73 yıllarında arasında Roma İmparatoru Valens tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir. Kemer o dönemde suyu 7 tepeli kentin; bugün Fatih Camii’nin bulunduğu dördüncü tepesinden alıp, Süleymaniye Camii’nin bulunduğu üçüncü tepeye taşıyordu. İstanbul’un fethinden sonra da İstanbul’un su sağlamak için kullanılan kemer, II. Beyazıd, Kanuni Sultan Süleyman ve II. Mustafa dönemlerinde onarılmıştır. Yapıldığı dönemde 1 km’den uzun olduğu düşünülen kemerin sadece Atatürk Bulvarı üzerindeki bölümü günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır.

• Mağlova Kemer (Muallakkemer)i
Mimar Sinan’ın 1554-1562 yılları arasında Alibeyköy deresi üzerine yaptığı Mağlova Kemeri dünya su mimarisinin en önemli eseridir. Kemer sadece Mimar Sinan’ın değil İstanbul’un su yapıları içinde en estetik ve anıtsal olanı olarak kabul edilir. İki katlı, 36 metre yüksekliğinde ve 257 metre uzunluğundadır. Yapıldığı ilk yıl, selde yıkıldıktan sonra kemerin onarımı 1564 yılında tamamlanmıştır. O tarihten bu yana Mağlova Kemeri zarar görmediği gibi su taşıma görevini de sürdürmektedir. İstanbul’da mutlaka görülmesi gereken anıtlar arasındadır.



• Güzelce Kemeri
Cebeciköy Kemeri olarak da bilinen kemer Mimar Sinan’ın eserlerinden biridir. Yapımında kesme taş kullanılan kemer, dere yatağından 29,5 m yüksekliğinde ve 155 m boyundadır. İlk katında sekiz, ikinci katında ise on bir göz vardır. Alibeyköy Barajı’nın su toplama havzası içinde bulunan kemer, göz alıcı mimarisiyle hala 16. yüzyıldaki güzelliğini korumaktadır. İstanbul’daki bir çok kemer gibi yaz mevsiminde baraj gölünün sularının çekildiği dönemlerde yakından gezilebilir.

• Eğri (Kovuk) Kemer
Mimar Sinan’ın İstanbul’a kazandırdığı kemerlerden biridir. 1554 yılında yapımına başlanan kemer, 1564 yılında tamamlanmış. Yapımı sırasında Bizans dönemi altyapıları kullanılmıştır. Toplam uzunluğu 408 metre olan kemer, Kemerburgaz’da yer alır. Kemer bir noktadan sonra 90 derecelik açıyla kırıldığı için adını Eğri Kemer olarak almıştır. Günümüze çok yıpranarak ulaşmasına rağmen hala ihtişamını koruyan önemli eserlerden biridir.

• Uzun Kemer
Mimar Sinan tarafından 1554-1564 yılları arasında inşa edilen kemer, Göktürk girişinde bulunmaktadır. Roma döneminden kalan temeller üzerine inşa edilen Uzun Kemer’in boyu 710 metre, yüksekliği ise 26 metredir. İki katlı olarak inşa edilmiştir. Köprü ayaklarından birinde “Allah” yazısı, diğerinde ise günümüze ancak tahrip edilmiş olarak ulaşan bir madolyon bulunmaktadır. İstanbul’da ki kemerler içinde bugüne ulaşan en uzun kemerdir.